De Zoetermeerse gemeenteraad heeft besloten te onderzoeken op welke manier de gezamenlijke gemeenten de rijksoverheid ertoe kunnen bewegen om voldoende geld aan de gemeenten te geven. Onderzocht wordt hoe groot de actiebereidheid is van de andere gemeenten, welke mogelijkheden er zijn om géén begroting vast te stellen zolang er niet genoeg middelen zijn, en ook een gang naar de rechter wordt niet uitgesloten.
Tijdens de raadsvergadering van maandag 13 juli is een Actiecomité benoemd om het voortouw te nemen om de mogelijkheden te onderzoeken. De financiële positie van Zoetermeer, en vele andere gemeenten in Nederland, wordt veroorzaakt door verschillende maatregelen die het rijk heeft genomen en die ertoe hebben geleid, dat de gemeenten niet kunnen rondkomen. De belangrijkste oorzaken zijn:
- Het rijk verstrekt te weinig geld voor het uitvoeren van de jeugdzorg en heeft de gemeenten te weinig mogelijkheden gegeven om te kunnen sturen en de uitgaven in de hand te houden.
- Het rijk heeft de eigen bijdragen voor de Wmo sterk verlaagd en daarbij veel te weinig geld overgeboekt naar de gemeenten om de aanzuigende werking op te kunnen vangen. Het is nu zo aantrekkelijk en goedkoop om huishoudelijke hulp voor senioren via de gemeente te laten lopen dat de gemeenten niet uitkomen met de beschikbare financiën.
- Het rijk heeft ooit bedacht dat door verplichte samenwerking van gemeenten – de zogenaamde opschaling – gemeenten zuiniger konden werken. De opschaling is niet doorgegaan, maar de gemeenten worden nog steeds sterkt gekort en die korting wordt ieder jaar een stuk hoger.
Alleen al de hiervoor genoemde oorzaken komen landelijk neer op een bedrag van circa 2,5 miljard euro per jaar en voor Zoetermeer betreft het ieder jaar zo’n 17,5 miljoen euro.
Dit zijn tekorten die al bestonden vóór corona toesloeg. De gemeente staat klaar om uit onder andere de inkomsten van de Eneco-gelden te redden wat er te redden valt om de corona-tegenslagen op te vangen. Dat is vooralsnog geen probleem omdat het gaat om uitgaven die we nu één keer moeten doen.
Het probleem met de hiervoor genoemde tekorten is dat ze ieder jaar terugkomen en dat kan niet meer worden opgelost door geld uit de reserves te halen.
Vorig jaar heeft Zoetermeer om alle financiële moeilijkheden op te vangen een keuze gemaakt uit een reeks aan pijnlijke bezuinigingsvoorstellen en de raad zou in het najaar nog meer moeten schrappen, maar de raad heeft nu besloten dat het genoeg is.
Geen van de raadsleden is in de gemeentelijke politiek gegaan om de stad kapot te bezuinigen. Alle acties die de wethouders en de colleges van de gemeenten hebben gevoerd in de richting van de regering en de Tweede Kamer hebben geen effect gehad. Het is nu aan de gemeenteraad om zijn verantwoordelijkheid te pakken en duidelijk te maken dat het zo niet langer kan.
De Raad van Zoetermeer gaat op zoek naar de actiebereidheid bij de andere gemeenten om te zien of we met elkaar een vuist kunnen maken en kunnen zorgen voor genoeg middelen van het rijk om de steden en dorpen goed te laten functioneren.
