Één piano, 20 pianisten en 840 keer hetzelfde muziekstuk in kunstgarage Franx kon iedereen een kijkje nemen bij een bijzondere pianomarathon Vexations. Maar liefst 24 uur lang speelden pianisten afwisselend de compositie van Vexations van Erik Satie. Wethouder Mertens gaf het startsein aan pianist Eleonora Ceretto en nam vervolgens de eerste telling voor haar rekening.
Wat mij betreft kunnen we deze marathon als een groot succes beschouwen,” vertelt coördinator Aase Slot na afloop. “Dankzij alle pianisten en alle vrijwilligers was het een geoliede machine.” En dat is knap, want een pianomarathon van Vexations is geen gemakkelijke opgave. Niet voor niets kan ‘Vexations’ vanuit het Frans vertaald worden als ‘ergernis’. Het muziekstuk bestaat namelijk uit een herhalend motief van ongeveer 100 seconden dat 840 keer gespeeld moet worden. Een grote uitdaging voor menig pianist om dit tot een goed einde te brengen.
Serene stilte
De gehele dag en nacht konden bezoekers binnenlopen om even te luisteren naar het pianospel. De een heeft na een halfuur genoeg van de muziek, terwijl voor een ander de tijd voorbij vliegt. “Ik vind het erg betoverd werken,” vertelt bezoeker Angelique Benschop, die na middernacht als een van de weinige bezoekers naar de bezielende uitvoering van pianist Marien van Nieukerken luistert. “Ik heIk heb me geen moment geërgerd en vraag me ook steeds meer af hoe Erik Satie die ergernis echt bedoeld heeft,” stelt Aase. Voor haar is de zondagochtend in alle vroegte het mooiste moment: “Pianist Petra van Oort had al bijna vier uur lang in de serene stilte van de nacht gespeeld. Toen werd haar Vexations aangevuld met de ochtendzang van ontwakende merels.”
Toewijding
Kunstgarage Franx, Ebony Ensemble en CKC & Partners brachten deze 24-uursmarathon als onderdeel van de expositie Le plus grand silence. Vexations vormt een hoogtepunt in de expositie van David de Haan en Fieke Hordijk. “Ik vond het een hele eer dat deze uitvoering in de door mij gecreëerde setting kon plaatsvinden,” vertelt David, die samen met Aase de gehele 24 uur heeft meegeluisterd. In zijn expositie fotografeert hij lege concertzalen en repetitieruimtes. “De resultaten van alle voorbereiding en toewijding die in mijn werk getoond worden, werden zichtbaar op het podium. Voor mij gaf de pianomarathon echt een diepere laag aan mijn kunstwerk. Juist door de lange tijd en de vele herhaling ga je anders luisteren.”
Wanneer pianist Anna van Nieukerken na 24 uur de laatste tonen van Vexations speelt, kan zij en alle pianisten op een luid applaus rekenen van alle bezoekers. Want zo lang, zo geconcentreerd en doorleeft dit pianospel spelen, is een werkelijke uitdaging. “De vraag blijft of het alle toewijding waard is,” zegt David met een glimlach. “Voor mij al toehoorder zeker. Ik had het niet willen missen.”
