Hilda is een leerling van CKC & partners. Zij nam het initiatief voor een bijzonder project met klassieke muziek en ouderen. In dit interview vertelt ze onder andere over de verschillende kanten van dit project.
Vertel eens iets over jezelf? Hoe lang heb je al les? Wat voor zanglessen volg je, voornamelijk ook klassiek? Welk genre of componist is jouw favoriet?
Ik ben Hilda, ik heb les gehad in het bespelen van meerdere instrumenten, waaronder orgel, blokfluit en hobo gespeeld in vrijwilligersorkest. Dat was allemaal toen ik jonger was. Daarna heb ik een hele tijd niets gedaan. 4 jaar geleden begon het weer te kriebelen. Nu heb ik 2 jaar zangles in oude en klassieke muziek. Nog steeds ben ik nieuwe componisten en genres aan het ontdekken. Dan krijg je van alles aangereikt onder het mom ‘probeer dit eens en probeer dat eens’. Op dit moment zijn we bezig met Caccini.
Je bent zelf een leerling bij CKC Klein Klassiek, hoe kom je op het idee voor dit project?
Het idee kwam voort uit een concert waaraan ik meedeed. Dat was een concert voor ouderen, georganiseerd door onze zangdocente. Dat was voor mij het eerste optreden voor publiek na nog geen jaar les. En al snel had ik door dat het veel minder eng was. De mensen zaten voornamelijk te genieten van alles wat ze hoorden. Dan gaat de aandacht naar het publiek, er waren geen kritisch beoordelende luisteraars. Het was voornamelijk voor genieten publiek die er voor hun plezier zaten. Er was geen plankenkoorts omdat het niet perfect hoefde te gaan. Hierdoor kon ik zelf meer genieten.
Er volgde nog zo’n concert, in een verzorgingstehuis. Toen is het idee gaan groeien. Hilda vertelt: ‘Ik dacht aan wat mijn moeder vertelde toen ze nog leefde: dat ze in haar verpleeghuis nooit iets deden met klassieke muziek.’ Er werd wel aan muziek gedaan, maar dat waren voornamelijk de populaire liederen uit de jeugdtijd van die generatie, niet de echte klassieke muziek. Maar veel van die mensen waren juist opgegroeid met echte klassieke muziek. Voor hen is het een gemis.
Wat is de leeftijd van de leerlingen? Hoe ben je erbij gekomen om de muziek bij de ouderen te brengen? Is dementie de motivator geweest voor de start van dit project?
De meeste leerlingen zijn allang volwassen. Er zijn nog geen leerlingen van de basisschool. Wel hebben we sinds kort twee leerlingen die van rond de zestien jaar.. Zij ervaren deze maand hun eerste concert.
Alleen mensen die echt niet meer thuis kunnen wonen, wonen in een zorginstelling. Ze wonen er vanwege fysieke problemen of dementie.
Heb je naast zangles meer ervaring met klassieke muziek?
Tijdens blokfluitles maakte ik al kennis met klassieke muziek. Vanaf de lagere school tot halverwege middelbare school heb ik blokfluitles gehad. Denk hierbij aan Händel, Telemann en Bach. Van huis uit waren we ook bezig met klassieke muziek. Mijn vader was gek op orgel, Elly Ameling werd grijs gedraaid. Mijn moeder zong in een koor.
Om hoeveel ensembles gaat het, en hoe oud zijn de deelnemers? Welke componisten en welke stukken komen er aan bod?
Op dit moment hebben we een poule van vijf mensen opgedeeld in twee ensembles. De eerste bestaat uit een pianist en twee zangeressen. Het tweede ensemble bestaat uit twee pianisten van wie er een ook accordeon speelt. Het ene stuk is dan quatre-mains het andere stuk is juist apart. De twee nieuwe mensen zijn twee instrumentalisten. De een speelt viool en zingt en de ander speelt saxofoon. Met de twee nieuwe menen zijn er meer combinaties mogelijk.
Ons doel is om een keer per maand twee huiskamerconcerten te geven. We hebben nu twee huizen ‘geadopteerd’. Niet elke maand kan iedereen optreden. Dat geeft wat gepuzzel, maar dat is ook niet erg. Omdat er nu wat meer mogelijkheden zijn in combinaties geeft het juist wat vrijheid.
Je geeft ook aan dat er een saxofoon bij komt. Nou is de saxofoon niet een heel oud instrument, het is pas ontwikkeld in de negentiende eeuw, na de klassieke periode. Hoe gaan jullie dat samen laten gaan met klassieke muziek?
Omdat diegene er nog vrij kort bij zit, moeten we dat nog wel gaan vormgeven De saxofonist speelt een klassiek repertoire en daarnaast proberen we klassieke stukken voor andere instrumenten om te zetten naar saxofoon.
Zoals ik het begreep, brengen jullie de muziek naar de ouderen toe. Zijn daar zalen waar ze naar de muziek kunnen luisteren?
Waar wij gaan spelen is in de huiskamer van zo’n woon-zorginstelling. Het is dus echt een huiskamerzetting. Zo’n huiskamer is een soort inloopruimte, eigenlijk een vergrote huiskamer. Niet alle bewoners komen naar het concert. Het gaat om juist wat kleinere groepjes mensen die echt geïnteresseerd zijn. Dan is de sfeer veel leuker.
Ouderen met dementie kunnen helemaal opleven, wanneer zij muziek horen die herkenbaar is voor hun. Heb je ook navraag gedaan bij familieleden of er specifieke stukken zijn die de ouderen wel zouden willen horen? En als ze geluid gaan maken of erg actief worden, bereiden jullie de leerlingen hier ook op voor?
Na afloop of in de pauze tijdens een van de eerste concerten hebben we bij mensen zelf of bij hun familie ook navraag gedaan. Hier kwamen vrij verschillende ‘verzoeknummers’ naar voren. Een bewoner bleek liefhebber van Russische of Poolse volksmuziek. Een van de ensembles speelde een maand latervan Panitsky Oy da, ty Kalinushka, een Russisch kinderlied en Mussorgsky met In het dorp uit 1880.
Na een van de eerste concerten gaf een bewoner aan dat zijn vrouw, die niet kon praten, waarschijnlijk wel het Ave Maria wilde horen. De zangeres vroeg: ‘bedoelt u het Ave Maria van Schubert?’ en zong het a capella. De mevrouw werd heel rustig en luisterde vol aandacht en .Haar man schoot helemaal vol. Dat is toch bijzonder? Zoiets gebeurde later ook in een ander huis. Daar doen we het voor.
Bij het laatste concert vertelde een dochter van een bewoonster dat ze voor haar moeder cd-muziek heeft gezocht, waarvan hun moeder tijdens het concert bleek te genieten.
